در نوشتار قبلی در مورد اهداف و چشم اندازهای توسعه کلاردشت، مطالب به طور خلاصه آور ذکر شد که به دلیل عدم نمایش کامل جداول مربوطه در اینجا مجدداً به صورت لیست وار ذکر می شود. هدف اصلی این بخش، بررسی ظرفیت های استراتژیک کلاردشت در راه دستیافتن به اهداف و چشم اندازهای برنامه است. قابل ذکر است به دلیل محدودیت حجم مطلب به خلاصه ترین شیوه ممکن به موضوعات پرداخته شده است.

به منظور ارزیابی ظرفیت های توسعه ای کلاردشت، مجموعه عوامل موثر اعم از مانع و محرک با اتکا به روش معمول SWOT استخراج شدند. این روش، یک رویکرد سیستماتیک به مسئله است که در موقعیتهای تصمیم‌گیری بسیار موثر است. زمانی که SWOT به خوبی مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند یک پایه مناسب برای تدوین استراتژی فراهم آورد.

الف: محورهای استراتژیک و اهداف کلان (در داخل پرانتز)

1.معیشت  

(افزایش ظرفیت اشتغال زایی و درآمدزایی شهر، ایجاد توان رقابت پذیری شهر در مقیاس ناحیه و حتی منطقه کلان)

2.کیفیت زیست محیطی، خدمات رسانی

(ارتقاء سطح ایمنی شهر در برابر سوانح و تهدیدهای طبیعی، کاهش میزان ورود آلاینده و زباله به محیط، بهیود سطح خدمات رسانی عمومی و ارتقاء کیفیت محیط شهری)

3.فرم فضایی و زیرساختها

(دستیابی به شکل فشرده شهری و جلوگیری از پراکنده رویی، ارتقاء کیفیت بصری و زیبایی شناسی شهری، حفظ منابع طبیعی، اراضی زراعی و باغات)

4.منابع مالی مدیریت شهری

(ارتقاء ظرفیت های پایدار مالی شهرداری، افزایش سطح کارآیی و اثربخشی عملکرد مدیریت شهری

5.حکمرانی، ارزش های اجتماعی- فرهنگی، سرمایه اجتماعی (افزایش سطح سرمایه اجتماعی و مشارکت های عمومی)

ب: بررسی عوامل درون زای توسعه

منظور از عوامل درونی، مجموعه‌ای از عوامل در قالب نقاط قوت و ضعف یک حوزه جغرافیایی می‌باشد که می‌توانند به عنوان عوامل بازدارنده یا پیش‌برنده بر اهداف برنامه‌ریزی و توسعه تأثیر بگذارند.این عوامل در جدول زیر خلاصه شده است.

ج: بررسی عوامل استراتژیک بیرونی ( محیط بیرونی)

منظور از محیط بیرونی، مجموعه‌ای از عوامل در قالب فرصت‌ها و تهدیدها می‌باشد که به عنوان عامل پیش ران و کمک‌کننده یا عامل مانع و بازدارنده بیرونی در دستیابی به اهداف توسعه در یک حوزه سکونتگاهی تأثیر می‌گذارند. عوامل مذکور، در کوتاه‌مدت قابل کنترل‌ نبوده و مجموعاً شرایطی را فراهم می‌کنند که یک حوزه جغرافیایی در قالب آن کارکردهای خود را صورت دهد.

د: تحلیل موقعیت استراتژیک کلاردشت

در این طرح پس از بررسی تفصیلی عوامل در گروههای نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدهای شهر کلاردشت، در راستای هدف دستیابی به توسعه پایدار شهری، از تکنیک IEA جهت مشخص کردن موقعیت استراتژیک کلاردشت و از تکنیک QSPMجهت اولویت‌بندی استراتژی ها اصلی استفاده شد.

نتایج تحلیل عوامل استراتژیک درون زا با استفاده از روش های فوق نشان می دهد، علی رغم انتظارات، ظرفیت های توسعه ای کلاردشت در موقعیت ضعیف قرار گرفته است. این به معنی این است که این شهر در واقع با ضعف های جدی در دستیابی به اهداف کلان و چشم انداز توسعه خود مواجه است. به عبارت دقیق تر کلاردشت به منظور دستیابی به اهداف عالیه و چشم اندازهای بلند مدت خود از ضعف های جدی تری نسبت به قوت های ذاتی خود رنج می برد و این موضوع، چالش برنامه ریزی را عمیق تر می کند.

همچون ضعف های کلیدی و عمیق کلاردشت که در تحلیل از عوامل درونزای استراتژیک آن مشخص شد، این شهر به لحاظ عوامل برون زا نیز در موقعیت استراتژیک نامناسبی قرار گرفته است و با تهدیدهای های به مراتب قوی تر از فرصت ها در راستای دستیابی به اهداف کلان و چشم انداز توسعه پایدار روبرو است. این وضعیت به سخت ترین موقعیت استراتژیک اشاره دارد. در واقع در چنین سیستم هایی وضعیت هشدار و ورشکستگی اعلام می شود.

در واقع به طور خلاصه کلاردشت در راستای دستیابی به توسعه پایدار هم به لحاظ عوامل دورنزا و هم عوامل برون زا در وضعیت قرمز و ناپایداری به سر می برد و طی سال های گذشته تا کنون به سرعت ظرفیت های توسعه ای خود را تهی ساخته است! و این هشدار سالها قبل توسط بسیاری از کارشناسان محلی مطرح شده بود! این شهر اکنون با ظرفیت های تهی شده و آسیب دیده هم به لحاظ محیط کالبدی، محیط طبیعی و محیط اجتماعی دست و پنجه نرم می کند!

در نوشتار بعدی، استراتژی های اصلی توسعه کلاردشت جهت برون رفت از این وضعیت وخیم مورد بررسی قرار می گیرد و امید آن است که اراده ای جمعی برای پایان دادن به طلسم عدم پیشرفت، یا به عبارت بهتر عقب رفت کلاردشت شکل گیرد. اراده ای که مبتنی باشد بر منافع کل جامعه فعلی و نسل های 50 و 100 سال آینده کلاردشت!

با سپاس