سلسله یادداشت هایی درباره برنامه راهبردی و عملیاتی ۵ ساله توسعه شهری کلاردشت

 به قلم دکترمصطفی قدمی "مشاور طرح"

بخش دوم: فرایند تهیه و تصویب برنامه راهبردی و عملیاتی شهرداری کلاردشت

ماهها قبل از شروع به کار شورای اسلامی پنجم، ایده برنامه محوری و لزوم تشریک مساعی و همفکری با متخصصان کلاردشتی در فرایند مدیریت شهری از طرف برخی از اعضاء فعلی شورای شهر کلاردشت مورد تاکید قرار گرفت و این مهم مورد تاکید و تایید اصحاب رسانه و بسیاری از قشرهای اجتماعی کلاردشت قرار گرفت. در این دوره با توجه به تجربه 4 دوره مدیریت شورایی وگذشت نزدیک به 65 سال از تاسیس شهرداری کلاردشت این مهم مورد توجه برخی از اعضاء شورای شهر فعلی قرار گرفت که مدیریت فردی و سلیقه ای که در اکثر مواقع بدون دانش مرتبط نیز همراه بوده است نه تنها باعث توسعه کلاردشت نشده است که دقیقاً در جهت عکس آن، باعث عقب ماندگی و تخریب بخش زیادی از منابع کلاردشت شده است. این یک پیشرفت مهم بود، برنامه باوری.
بعد از شروع بکار شورای پنجم، زمان عملی ساختن این ایده رسید. برخی از هیچ حمایتی دریغ نکردند و همزمان گروهی ساز مخالفت و شایعه پراکنی را شروع کردند. از ابتدا به این موضوع با شک نگاه شد. چرا فلانی ها از برنامه حمایت می کند؟ چرا فلانی می خواهد برنامه تدوین کند؟ فلانی اون جایی است و به نفع فلان جا برنامه را می نویسد! اصلا اونجایی ها می خواهند به نفع آنجا بودجه را هدایت کنند؟ حتما کاسه ای زیر نیم کاسه است؟ اصلا ما برنامه نمی خواهیم! راستی قبلا این برنامه تهیه شده است! و هزاران حرف های دیگر و بی احترامی ها! اما این داستان برای من غریبه و عجیب نبود! قابل انتظار بود. در غیر این صورت طی دهه ها مدیریت شهری، اگر به جای منافع و سلایق شخصی به منافع کل جامعه کلاردشت فکر شده بود الان کلاردشت میلیاردها تومان سرمایه گذار جذب کرده بود. شاید هم اولین مقصد گردشگران خارجی در ایران می شد! چه شد؟ هیچ غریبه ای مانع توسعه ما نشده است، ما با مهارت برای منافع و سلایق شخصی (یا گروهی) کلاردشت را به عقب رانده ایم!
برخی دلسوزان تا دفتر حراست استانداری گزارش تخلف دادند و خطوط تلفن در ساری از کلاردشت همواره مشغول بود. در نهایت قرار بر این شد طرحی که ادعا می شد قبلا تهیه شده، به دفتر مدیریت شهری استانداری و مسئول مستقیم تدوین برنامه های راهبردی و عملیاتی شهرداری ارسال شود و نظر کارشناسان آنجا در مورد برنامه سابق و آنچه در حال تهیه بود استعلام شود. در نهایت طبق استعلام مشخص شد برنامه قبلی مورد ادعا به هیچ وجه استانداردها و ضوابط برنامه راهبردی و عملیاتی شهرداری را دارا نمی باشد ( البته می تواند به عنوان یک طرح تحقیقاتی مورد استفاده باشد اما نه برنامه 5 ساله) !
تدوین برنامه در تاریخ 20 آذر 1396 با حمایت برخی از افراد و مخالفت برخی دیگر آغاز شد. در ابتدا کارگروه برنامه توسعه شهری در شهرداری با حضور یک عضو شورای شهر تشکیل شد. این کارگروه طبق ضوابط از مسئولان تمامی واحدهای شهرداری تشکیل می شود.
در تدوین برنامه درچندین جلسه از اعضاء شورای شهر درخواست شد تا مسائل، اهداف و اولویت های توسعه کلاردشت را به مشاور منتقل کنند. بیش از 5 جلسه با اعضاء شورای شهر برگزار شد اما متاسفانه همه اعضاء در تمام جلسات شرکت نمی کردند.
کارگروه تدوین برنامه با شرکت تمامی اعضاء آن در شهرداری تشکیل شد. و بعد از آن از طریق چک لیست تمامی مسائل، اولویت ها، تجارب، اهداف و راهکارهای مربوط به توسعه شهر کلاردشت و شهرداری به مشاور ارسال می شد. فرمانداری و بخشداری، شورای بخش و شهرستان، نظام مهندسی، شرکت تعاونی توسعه و عمران کلاردشت، اتاق اصناف و سایر نهادها به صورت جلسات جداگانه یا استعلام در تدوین این برنامه همکاری داشتند. این برنامه صرفا انعکاس دیدگاه های افراد و دستگاه های فوق الذکر نیست و یک تیم با تخصص برنامه ریزی شهری و گردشگری به تدوین برنامه پرداختند.
طی فرایند تهیه برنامه برخی از اعضاء شورای شهر از سایر کارشناسان نیز برای ارزیابی طرح کمک گرفتند. در نهایت پس از گذشت چندین ماه بازدید و جلسات مشترک تمامی متن برنامه بویژه اهداف، استراتژی ها، منابع مالی و برنامه اجرایی شامل پروژ ها، برنامه زمانی، و هزینه اجرایی پروژه ها از هفته ها قبل برای اعضاء شورای شهر و شهردار، ارسال شد و سپس در دو جلسه طولانی تک تک موارد مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این جلسه به صورت مشابه با کارشناسان واحدهای شهرداری نیز بر گزار شد. طی این جلسات به تمامی سوالات و ابهامات اعضا شورای شهر پاسخ داده شد ( به طوری که برای همه قانع کننده باشد) و در نهایت برنامه نهایی تدوین و در تاریخ 11 آذر 1397 مورد تصویب شورا و در نهایت در تاریخ 22 آذر ماه 1397 در فرمانداری کلاردشت شد.
طبق قانون، شهرداری وشورای شهر دارای برنامه راهبردی و علمیاتی مصوب می بایست تمامی اقدامات عمرانی خود را در قالب اهداف، استراتژی ها و پروژه های پیش بینی شده در برنامه به پیش ببرد. از آنجا که تک تک اعضاء شواری شهر و شخص شهردار در جریان تمامی مراحل تدوین و تصویب آن بوده اند، انتظار می رود برخلاف دوران بدون برنامه، در این دوره برنامه محوری اولین اولویت مدیریت شهری چه بسا که تا کنون نلاش ها در این راستا بود . این برنامه برای 5 سال ( 1397 تا 1401) تدوین شده است و به تفکیک هر سال پروژه ها و هزینه ریالی مورد نیاز آن طبق منابع مالی شهرداری پیش بینی شده است که در نوشتارهای بعدی بدان پرداخته خواهد شد. در عین حال به دلیل نوسانات اقتصادی قانون گذار این اجازه را به مدیریت شهری داده است تا قبل از زمان قانونی تصویب بودجه سال بعدی، برنامه راهبردی و بودجه سال آینده پیش بینی شده در آن را مورد بررسی قرار دهند. این مهم از طریق دبیرخانه برنامه به شورای شهر پیشنهاد می شود و درنهایت پس از تصویب شورا به شهرداری ابلاغ می شود. قابل ذکر است بررسی مجدد برنامه به معنی حذف تمامی استراتژی ها و پروژه ها نیست! بلکه انتظار می رود با توجه به تغییرات سطح درآمد و هزینه های شهرداری آن هم به دلیل نوسانات اقتصادی، صرفاً در میزان بودجه تجدید نظر صورت بگیرد. چراکه بسیاری از پروژه های پیش بینی شده در برنامه دارای ارتباط معنی دارند و ناقص اجرا کردن هر یک می تواند به کلیت برنامه صدمه وارد نماید. 

در نوشتار بعدی به متن برنامه راهبردی و عملیاتی 5 ساله شهرداری کلاردشت پرداخته می شود.