کلاردشت؛ قربانی توسعه بی‌رویه و سودجویی در مناطق حساس: ضرورت تعریف محدوده‌های مشخص برای بلندمرتبه‌سازی

شهرستان کلاردشت، با طبیعت بکر و مناظر بی‌نظیر، به حق لقب پایتخت اکوتوریسم کشور را یدک می‌کشد. اما متأسفانه، در سال‌های اخیر شاهد رشد بی‌رویه ساخت‌وساز و آپارتمان‌سازی در این منطقه هستیم که نه تنها به زیبایی بصری شهر لطمه زده، بلکه به زیرساخت‌های شهری و کیفیت زندگی ساکنان نیز آسیب جدی وارد کرده است. این مقاله به عنوان یک نقد تخصصی، با تمرکز بر مناطق حساس اجابیت و گرگپس، به بررسی چالش‌های موجود در حوزه شهرسازی کلاردشت و ضرورت تعریف محدوده‌های مشخص برای بلندمرتبه‌سازی می‌پردازد. کلاردشت با دارا بودن پتانسیل‌های عظیم گردشگری، به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. اما متأسفانه، بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌ها بدون در نظر گرفتن اصول شهرسازی و حفظ محیط زیست صورت می‌گیرد. ساخت‌وسازهای بی‌رویه، به ویژه آپارتمان‌سازی‌های بلندمرتبه، در مناطق حساس اکولوژیک مانند اجابیت و گرگپس، منجر به تخریب محیط زیست، افزایش تراکم جمعیت و بروز مشکلات عدیده‌ای در حوزه ترافیک، آب و فاضلاب شده است. مناطق اجابیت و گرگپس به عنوان نمونه‌های بارز:

• اجابیت: ساخت آپارتمان هفت طبقه بدون مجوز در منطقه اجابیت، در مجاورت جنگل، نشان از بی‌توجهی به قوانین و مقررات شهرسازی و نیز تأثیرات مخرب بر محیط زیست دارد.

• گرگپس: ساخت آپارتمان بلندمرتبه در مجاورت هتل قدیمی در منطقه ، علاوه بر ایجاد مشکلات بصری، به تراکم جمعیت در این منطقه افزوده و فشار مضاعفی بر زیرساخت‌های شهری وارد کرده است.

• آیا درآمد حاصل از صدور گواهی ماده صد، به قدری مهم است که باید زیبایی طبیعی مناطق حساس مانند اجابیت و گرگپس نادیده گرفته شود؟

• آیا امکانات و زیرساخت‌های اولیه برای ساختمان‌های جدید در این مناطق تأمین شده است؟

• آیا نظارت کافی بر تأمین پارکینگ‌های مورد نیاز در ساختمان‌ها صورت می‌گیرد؟

• آیا نظام مهندسی به وظیفه خود در نظارت بر کیفیت ساخت‌وسازها در این مناطق به درستی عمل می‌کند؟

• آیا اصول معماری پایدار و حفظ بافت ویلایی شهر در طراحی ساختمان‌های این مناطق لحاظ می‌شود؟

• آیا مسئولیت ایمنی و آسایش ساکنان ساختمان‌های این مناطق توسط نهادهای مسئول تضمین می‌شود؟

متأسفانه، پاسخ به بسیاری از این سوالات منفی است.

ساخت‌وسازهای بی‌رویه و بدون برنامه‌ریزی در مناطق اجابیت و گرگپس، علاوه بر ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی، منجر به بروز اختلافات بین همسایگان و افزایش شکایات حقوقی شده است.

ضرورت تعریف محدوده‌های مشخص برای بلندمرتبه‌سازی: برای جلوگیری از تکرار چنین مشکلاتی، ضروری است که محدوده‌های مشخصی برای ساخت‌وسازهای بلندمرتبه در کلاردشت تعریف شود. این محدوده‌ها باید بر اساس مطالعات جامع و با در نظر گرفتن ظرفیت‌های اکولوژیکی، زیرساخت‌های موجود و نیازهای شهروندان تعیین شوند. در این محدوده‌ها، باید تمام زیرساخت‌های لازم از جمله شبکه‌های آب، برق، گاز، فاضلاب، حمل‌ونقل عمومی و پارکینگ فراهم شود تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.

مزایای تعریف محدوده‌های مشخص:

• کاهش اختلافات بین همسایگان و سازندگان: با تعیین محدوده‌های مشخص، از بروز اختلافات ناشی از تغییر کاربری اراضی و ساخت‌وسازهای بی‌رویه جلوگیری می‌شود.

• حفظ کیفیت زندگی ساکنان: با تأمین زیرساخت‌های لازم در محدوده‌های بلندمرتبه‌سازی، کیفیت زندگی ساکنان بهبود می‌یابد.

• حفاظت از محیط زیست:

با جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در مناطق حساس، از تخریب محیط زیست و کاهش تنوع زیستی جلوگیری می‌شود.

• توسعه پایدار: با برنامه‌ریزی دقیق و تعریف محدوده‌های مشخص، می‌توان به توسعه پایدار شهر کمک کرد. کلاردشت در آستانه یک بحران زیست‌محیطی و اجتماعی قرار دارد. ادامه روند فعلی نه تنها به زیبایی طبیعی مناطق حساس مانند اجابیت و گرگپس آسیب می‌رساند، بلکه به اقتصاد محلی نیز لطمه خواهد زد. برای جلوگیری از این وضعیت، نیازمند یک برنامه‌ریزی جامع و مدون در حوزه شهرسازی هستیم. تعریف محدوده‌های مشخص برای بلندمرتبه‌سازی و تأمین زیرساخت‌های لازم در این محدوده‌ها، گامی مهم در جهت توسعه پایدار کلاردشت خواهد بود.

پیشنهادات:

• تجدید نظر در طرح تفصیلی شهر با تمرکز بر مناطق حساس: طرح تفصیلی باید با توجه به ظرفیت‌های اکولوژیکی مناطق حساس نیازهای ساکنان به‌روزرسانی شود.

• تقویت نظارت بر ساخت‌وسازها در مناطق حساس: شهرداری و نظام مهندسی باید با استفاده از ابزارهای نظارتی مدرن، بر تمامی مراحل ساخت‌وساز نظارت دقیق داشته باشند.

• تشویق سرمایه‌گذاری‌های پایدار در مناطق حساس: باید از سرمایه‌گذاری‌هایی که به محیط زیست و بافت تاریخی و ویلایی مناطق حساس آسیب نمی‌رسانند، حمایت شود.

• افزایش مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه مناطق حساس: شهروندان ساکن در مناطق اجابیت و گرگ باید در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه این مناطق مشارکت فعال داشته باشند.

سخن آخر: کلاردشت می‌تواند به عنوان یک الگوی موفق در زمینه توسعه پایدار معرفی شود، اما به شرط آنکه مسئولین و شهروندان با همدلی و همکاری، برای حفظ این میراث طبیعی و فرهنگی تلاش کنند.