با هم بخش هایی از این مقاله را می خوانیم:

- بيان مسأله :

رشد فعاليت هاي گردشگري در قالب خانه های دوم در دهه هاي اخير با تاثير گذاري عميق بر بنيانهاي اقتصادي ، اجتماعي و زيست محيطي، فرايند توسعه درحوزه کلاردشت ( محدوده مورد مطالعه اين تحقيق)، را با چالش هاي جدي روبرو سا خته است . به طوري كه در كنار منافع عمدتاً اقتصادي مجموعه اي از هزينه ها ي اجتماعي و زيست محيطي ناشي از رشد فعاليت هاي گردشگري در حوزه هاي گردشگري شهرستان نمايان شده است . يافته هاي اولیه نشان می دهد روند توسعه فعاليتهاي گردشگري در حوزه مورد مطالعه با تخريب منابع گردشگري و اثرات منفي بر ابعاد کالبدی ، اجتماعي و فرهنگي جامعه ميزبان گذاشته و از اصول توسعه پايدار گردشگري فاصله گرفته است . به عبارت ديگر بخاطر عدم برنامه راهبردی و نداشتن الگو و استراتژی خاص ، روند ساخت و سازهای پراکنده فرم لجام گسیخته ای به منطقه داده که باعث تغییرات کاربری اراضی بصورت غیر اصولی وپراکنده وتخریب چشم اندازهای منطقه شده است ، نقش گردشگري به عنوان عامل محرك در حال تبديل شدن به عامل مخرب در روند توسعه شهري شده است . اين امر در تضاد با اصول توسعه پايدار گردشگري، به عنوان شاهدي بر روند ناپايداری توسعه حوزه مورد مطالعه، روند نامطلوب توسعه و افول كيفيت مقصد و اُفت بازارهاي آتي آنرا گوشزد مي كند . بنابراین لازم است تا با شناخت توانمندی ها و محدویت های موجود الگوها و استراتژهایی تدوین گردد تا بتوان بیشترین بهره را از آنها برد در عین حال که پایداری آنها در جوانب مختلف نیز تضمین گردد.

- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق :

شهرها در طول قرن ها توانایی هماهنگی خود با تغییرات ایجاد شده توسط استان ها را در خود داشته و همواره بستری امن و کارامد را برای زندگی ایجاد نموده اند. با افزایش جمعیت و رشد شتابان شهرنشینی این روند شکل معکوسی به خود گرفته و تهدیدات زیست محیطی و کالبدی محیط های شهری را با خطرات جدی مواجه ساخته است. پس از پایان جنگ جهانی دوم ، توسعه صنعت گردشگری یکی از اصلی ترین بخش های گذران اوقات فراغت و درآمد پایدار را به خود اختصاص داده و حضور گردشگران در مقاصد گردشگری همچون شمشیری دولبه عمل کرده است.

به عبارت دیگر در کنار تمامی مزیت های ایجاد شده برای جامعه میزبان و گردشگر، پیامدهای منفی نیز ایجاد شده است که کاهش ظرفیت قابل تحمل محیط یکی از مهمترین آنها می باشد. این مسئله در تناقض کامل با اصول توسعه پایدار است و باید تلاش گردد تا با افزایش توان و یا تقویت پتانسیل های موجود ، میزان آسیب پذیری جوامع میزبان به عنوان مقاصد گردشگری به حداقل برسد.

شهر کلاردشت واقع در استان مازندران در سال های اخیر به عنوان یکی از مقاصد گردشگری شناخته شده است و همه ساله گردشگران داخلی و بین المللی زیادی را جذب خود نموده است. بررسی های صورت گرفته در سه دهه اخیر نشان می دهد که عدم نظارت کافی بر روند ساخت و سازها در کلاردشت در قالب خانه دوم موجب شده است تا تحول وسیعی در حوزه کاربری اراضی شهر و نواحی پیرامونی آن صورت گرفته و تغییر در نحوه استفاده از زمین ها و تبدیل بخش اعظمی از اراضی کشاورزی (باغات و مزارع) به شهرک های اقامتی - تفریحی و نیز خانه های دوم(ویلا) ، رشد اسپرال شهری(خزش شهری) رخ داده و ناپایداری در عرصه های مختلف زیست محیطی و . . در محدوده مورد مطالعه شکل گیرد.این روند در حال حاضر گردشگری ، کلاردشت را به مرز افول رسانیده و تداوم این امر سقوط کامل این صنعت پردرآمد را در آینده ای نزدیک شکل خواهد داد. بنابراین لازم است تا با شناخت توانمندی های کلاردشت در عرصه های مختلف و ارائه الگوهای صحیح از ساخت و ساز (در قالب الگوی فشرده و زیست پذیر) ، برنامه ریزی در جهت جذب گردشگران در شاخه های مختلف همچون گردشگری کوهستانی، ورزشی و . . . در قالب راهبردها و استراتژی های کارامد، در عین حفظ و بازگشت پذیری توان های طبیعی و انسانی مفهوم گردشگر پایدار را در کلاردشت تقویت سازد.

این مسئله ضرورت توجه به مفهوم تاب آوری در مقاصد گردشگری و از جمله شهر کلاردشت را که در سال های اخیر مراحل ضعف و افول خود در گردشگری را تجربه می کند ضروری می نماید.

- فرضيه‏ هاي تحقیق:

1- به نظر می رسد ظرفیت تاب آوری شهری کلاردشت از بعد کالبدی- فضایی ،اجتماعی ،اقتصادی و زیست محیطی پایین است

2- به نظر می رسد نوع یا تیپ گردشگری تاثیر متفاوت معنی داری بر میزان تاب آوری شهری در ابعاد مختلف دارد.

3- به نظر می رسد استراتژیهای ارتقاء تاب آوری شهری در نمونه مقاصد گردشگری نیز تاثیر مثبت معنی داری دارد.

باتوجه به فرضیه های موجود اهداف خرد و کلانی مطرح میگردد که ازقرار زیر است :

- اهداف مشخص تحقيق :

                 اهداف کلان :1- ارایه استراتژیهای ارتقاء تاب آوری در مقاصد گردشگری

                                             2- ارایه چهارچوبی مفهومی جهت ارزیابی تاب آوری مقاصد گردشگری

                 اهداف خرد: 1- شناخت و بررسی مفهوم تاب آوری در ابعاد مختلف

                                          2- شناخت سیر تحول گردشگری در کلاردشت و عوامل موثر در این محدوده.

در راستای رسیدن به اهداف فوق سؤالاتی مطرح میگردد که بصورت موردی مطرح میگردد :

- سوالات مشخص تحقيق:

سوال اصلی : 1- ظرفیت تاب اوری شهر کلاردشت در ابعاد مختلف در چه سطحی است ؟

                     2- استراتژیهای ارتقاء تاب اوری شهری مقصد گردشگری کلاردشت شامل چه خصوصیاتی است؟

                   3- آیا نوع متفاوت گردشگری تاثیر متفاوتی بر میزان تاب آوری در نمونه مورد مطالعه این تحقیق دارد ؟

سوال فرعی : استراتژی بهبود تاب اوری در ابعادکالبدی – فضایی، اجتماعی ، اقتصادی ، زیست محیطی در کلاردشت کدامند؟

نتیجه : با توجه به اهمیت موضوع متاسفانه تا حال در زمینه های خانه دوم ، گردشگری و تاب آوری برنامه تدوین شده ای صورت نگرفته است که این خود خلعی در حوضه نظام تصمیم گیری و مدیریتی در زمینه گردشگری پایدار در منطقه می باشد ، چه بسا تدوین استراتژیهایی در خصوص تاب آوری میتواند تضمین کننده گردشگری پایدار مبتنی بر توسعه پایدار و متعاقب آن درآمد پایدار میباشد.