گروه اقتصادی- خبرگزاری فارس، فاطمه بیات، طی یکی دو هفته اخیر پس از آنکه وزارت جهاد کشاورزی محدودیت واردات برنج خارجی از جمله هندی را با تعیین تعرفه 40 درصدی اعلام کرد، حرف و حدیث هایی برسر افزایش قیمت برنج وارداتی از هند مطرح شد. کلید این بحث با تماس یک عضو هیئت رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با خبرگزاری فارس زده شد.

بنابر ادعای حسنی، بعد از اینکه دولت اعلام کرد، واردات برنج آزاد است و تاجران می توانند تا تیر ماه سال آینده برنج وارد کنند، هندی ها قیمت برنج صادراتی خود به ایران را از تنی 650 دلار به 950 دلار افزایش دادند.

وی اگر چه به منابع خود در این باره اشاره‌ای نکرد، اما این اقدام هندی‌ها را سوء استفاده آشکار دانسته و افزود: قطعاً با این بخشنامه دولت و اقدام هندی ها میلیاردها دلار به این کشور سرازیر می شود.

حسنی تصریح کرد: قبل از ابلاغ بخشنامه مزبور از سوی دولت برنج هندی تنی 650 دلار بود که بلافاصله بعد از این اقدام دولت تاجران هندی برنج را از تنی 650 دلار به 950 دلار افزایش دادند، پس دولت باید با ابلاغ تبصره‌ای به هندی ها اعلام کند که واردات برنج هندی باید همان تنی 650 دلار باشد.

اما در این بین این نکته را هم باید درنظر گرفت که طی چند سال گذشته که ایران به ازای پول هایی که بابت فروش نفت در حساب های بانکی هندی ها داشته، واردات برنج را از این کشور افزایش داده است، اما هند هم به دلیل تفاوت کیفیت، برنج با قیمتهای متفاوت روانه بازارهای جهانی می کند.

در عین حال مجید رضا حریری رئیس سابق کمیسیون واردات اتاق ایران این موضوع را که برخی تجار ایرانی و وارد کنندگان برنج تمایل به افزایش قیمت برنج هندی دارند را رد کرده و می‌گوید: منفعت هر تاجری در این است که کالا را ارزان‌تر بخرد تا بتواند در فضای رقابتی و با قیمت پایین کالا را به فروش برساند، ولی متاسفانه طی چند سال گذشته سود برخی واسطه‌ها در واردات برنج از هند همواره سبب افزایش قیمت بوده است.

برنج 800 دلاری هندی در ایران 110 دلار فاکتور می شد

حریری بر این نکته تاکید کرد که در سال 90 تا 91 که نرخ ارز به یکباره جهش فزاینده‌ای داشت و دولت ارز ارزان‌ قیمت 1226 تومانی به برنج اختصاص می‌داد، شاهد بودیم که ما برنج را از قیمت سایت‌های معتبر جهانی هم گران‌تر وارد کشور می‌کنیم و اگر برنجی در هند 800 دلار در هر تن قیمت داشت در کشور ما 1100 دلار فاکتور می‌شد و وقتی علت را جویا می‌شدیم، تنها پاسخ این بود که این برنج متفاوت است.

اما از آنجایی که کشورهایی دیگری همچون پاکستان و تایلند هم تولیدکننده برنج هستند و همواره مایل بوده اند تا به بازار ایران وارد شوند، مسئولان وزارت جهاد هم هشدار داده اند، در صورتی که هندی ها بخواهند برنج خود را گران تر از قیمت جهانی به ما بفروشند از کشورهای دیگر برنج وارد می‌کنیم.

 سید احمد بحق رئیس انجمن واردکنندگان برنج نیز شایعه افزایش 300 دلاری هر تن برنج هندی را راد کرد و گفت: این موضوع حقیقت ندارد و از زمان اعلام آزاد شدن واردات برنج به ایران هر کیلو برنج هندی حدود 250 تا 300 تومان(80 دلار در هر تن) افزایش قیمت داشته است.

رئیس انجمن واردکنندگان برنج بیان داشت: قیمت هر کیلو برنج هندی حدود 47 روپیه بود که در حال حاضر به حدود 53 روپیه رسیده( 6 هزار روپیه در هر تن معادل 100 دلار) و این نوسان با توجه به افزایش تقاضا کاملاً طبیعی است.

بحق در مورد مشخص نشدن سقف برای واردات برنج نیز اظهار داشت: با توجه به شرایط بازار واردکنندگان با تردید ثبت سفارش انجام می‌دهد و بازار داخلی ایران تشنه واردات نیست.

رئیس انجمن واردکنندگان برنج با تاکید بر اینکه محدودیت واردات منجر به افزایش واردات می‌شود، گفت: وقتی تقاضایی در بازار نباشد واردکنندگان هم تمایلی به واردات ندارند.

بحق با اشاره به تعرفه 40 درصدی و مابه‌التفاوت 500 تومانی برای واردات هر کیلو برنج تصریح کرد: به ازای هر کیلو برنج وارداتی باید حدود 1700 تومان تعرفه به گمرک پرداخت کنند که این موضوع تمایل به واردات را کاهش می‌دهد.

بحق بیان داشت: اولین محموله وارداتی برنج از 10 روز دیگر به کشور وارد می‌شود و قطعا ورود محموله‌ها منجر به کاهش قیمت برنج در کشور می‌شود.

اما در بازار عمده فروشان برنج (مولوی) واردکنندگان و تولیدکنندگان برنج ایرانی می‌گویند بازار کسادتر از آن است که واسطه‌ها بخواهند برنج را درانبارها نگه داشته و روانه بازار نکنند، تا شاید آن را با قیمت بالاتری بفروشند و اگر زمانی هر خانوار چند کیسه برنج می‌خرید، الان به یکی دوکیسه کاهش یافته است.

محمدی یکی از افرادی است که بیش از 20 سال عمده فروشی برنج داخلی را بر عهده دارد. او این احتمال را که برخی به دنبال افزایش قیمت برنج داخلی به بهانه برنج وارداتی را رد می کند و می‌گوید: اگر ما کاسب بازار هستیم می‌دانیم که رکود حاکم بر بازار و کاهش قدرت خرید مردم به حدی است که مجبوریم هر کیلو برنج را فقط با یکصد تومان سود بفروشیم.

بازار برنج بیش از این کشش افزایش قیمت را ندارد

به گفته این فرد اگر مغازه 2 میلیارد تومانی را فروخته و سود بانکی‌اش را دریافت کند، به مراتب بهتر از فروش برنج خواهد بود، اما مشکل اینجاست که چند نفر از جمله دو فرزند تحصیل کرده اش در این مغازه مشغول به کار هستند.

هادی نژاد یکی از عمده فروشان برنج تولید داخل است که برند ثبت شده دارد و به گفته خودش 25 هکتار از برنج‌های شمال را مستقیم روانه بازار پایتخت می کند.

او می‌گوید: الان رکود شدید در بازار به ویژه بازار برنج حاکم است و عرضه بیش از تقاضاست چرا که قدرت خرید مردم کاهش یافته است.

جالب تر اینکه تمام وارد کنندگان و فروشندگان مستقر در بازار عمده فروشان خبر افزایش قیمت برنج وارداتی را بی معنا دانسته و معتقدند بازار برنج وارداتی کشش افزایش قیمت را ندارد، چرا که ذائقه ایرانی برنج داخلی را ترجیح می‌دهد و اگر این اتفاق بیفتد برنج‌های قاچاق پاکستان و تایلندی جایگزین خواهد شد.

نبض بازار برنج دست خود دولت است

به گفته این فعال بازار برنج گاهی خود دولت هم نمی داند که چگونه بازار را تنظیم کند و باید پرسید، چه معنای دارد که تعاونی های خرید تضمینی برنج دو سال قبل را به یک مرتبه با 40 درصد، زیر قیمت بازار فعلی روانه بازار می‌کنند و چرا این برنج باید دو سال در انبارها بماند.

نکته جالب تری که حین تهیه گزارش به آن برخوردیم این بود که برخی کسبه عنوان کردند که 70 درصد برنجی که با نام ایرانی در بازار به فروش می‌رسد، مخلوطی از برنج وارداتی و برنج داخلی است که البته بیشتر به زیاده خواهی افراد بر می‌گردد.

افزایش یک هزار تومان قیمت برنج داخلی در یک ماه اخیر

اکنون قیمت برنج درجه یک ایرانی از جمله برنج هاشمی،صدری،‌استخوانی و دم سیاه در بازار عمده فروشان مولوی بین 8500 تا 9 هزار تومان به فروش می رسد که بنا به گفته فروشندگان طی یک ماه اخیر در هر کیلو هزار تومان افزایش قیمت داشته و این افزایش قیمت هر سال در این زمان اتفاق می‌افتد.

قیمت هر کیلو برنج شیرودی، ندا و پرمحصول ایرانی هم 5500 تومان  است و انواع برنج هندی در کیسه‌های 10 کیلویی بین 35 تا 40 هزار تومان به فروش می‌رسد.